تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
کم کاری تیروئید
کم کاری تیرو ئید ممکن است یا با و یا بدون گواتر( بزرگ شدن غده تیرو ئید ) رخ دهد.در این حالت فعالیت تیروئید تحت تاثیراختلالات هورمون های تیروئید مختل است .
پر کاری تیرو ئید
در پر کاری تیروئید میزان بالای تیروکسین آزاد سرم و کاهش تیرو تروپین کمتر از حد طبیعی رخ می دهد . پر کاری تیروئید یا گواتر سمی تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد می شود
غده تیروئید چگونه کار می کند؟
تیروئید غده ای است کوچک و نرم و به وزن پانزده تا بیست گرم و یکی از ده غده ای است که سیستم غدد درون ریز یا هورمونی را تشکیل می دهند از لحظه بسته شدن نطفه تا هنگام مرگ بدن تحت تأثیر مخلوطی از هورمونها قرار دارد که توسط این غده ها تولید می شوند این سیستم آن قدر دقیق کار می کند که وقتی عاملی باعث بر هم خوردن تعادل آن شود پیامدهای آن بر سر تا سر بدن تأثیر می گذارد.
هورمونها یی که این غدد ترشح می کنند از طریق جریان خون به تمام قسمت های بدن می روند و پیامهای شیمیایی را به سلولها و بافتهای دور دست می رسانند وظیفه این هورمونها تنظیم مقدار دو نوع ماده در جریان خون است: موادی حیاتی که برای ادامه زندگی لازمند و موادی که از سوخت و ساز بدن بدست می آیند مثل قندها، اسیدهای چرب، ویتامینها، آنزیمها و مواد معدنی مانند کلسیم، سدیم، پتاسیم و ید.
هر غده علاوه بر کارکردهای خاص خود با دیگر غده ها نیز همکاری دارد مثلاً در دوران گذر از نوزادی به کودکی و سپس بزرگسالی، رشد بدن به وسیله این هورمونها تنظیم می شود: سوماتوتروپین که از غده هیپوفیز ترشح می شود، هورمونهای غده تیروئید- تیروکسین و تری ید و تیرونین- و هورمونهایی که غده های تناسلی ترشح می کنند و این ترشح توسط غده هیپوفیز کنترل می شود.
نقاط مهم بدن
غده های درون ریز در مناطق مختلف بدن قرار دارند: غده هیپوفیز در سر، غده تیروئید و غده های پاراتیروئید در گردن، غده تیموس در بالای سینه، غده های فوق کلیوی و غده لوزالمعده در شکم و غده های تناسلی در لگن خاصره . این غده ها در مجموع بیش از پنجاه نوع هورمون تولید می کنند اما چون نمی توانند مقدار زیادی هورمون در خود نگه دارند مغز به وسیله یک چرخه بسیار دقیق زیست شیمیایی غده ها را به گونه ای برنامه ریزی می کند تا مقدار هورمونهای بدن در حالت تعادل باقی بماند. قطعا اگر در کار چنین غده پیچیده ای اختلال به وجود بیاید تعجبی ندارد. ا.ین بیماری ها به دو گروه کلی تقسیم می شوند: ممکن است غده تیروئید کم کار شود و مقدار کمی هورمون تولید کند که این حالت را کم کاری تیروئید می نامیم و یا این که ممکن است تیروئید پر کار شود و هورمونهای زیادی تولید کند که این حالت را پرکاری تیروئید می خوانیم پر کاری تیروئید به نام تیروتوکسیکوز نیز خوانده می شود که از نظر لغوی به معنای تیروئید سمی است کم کاری و پر کاری تیروئید با هم اختلاف زیادی دارند اما در یک نکته با هم مشترک هستند هر دو تأثیر زیادی بر سیستم های مختلف بدن می گذارند.
غده تیرویید
تیرویید غده ای است به شکل پروانه که به صورت عرضی در جلوی نای و در زیر حنجره قرار دارد تیروئید از دو لوب یا قسمت تشکیل شده که در دو سوی سیب آدم قرار دارند و به وسیله یک بافت غده ای به نام تنگه تیروئید به یکدیگر وصل می شوند.
پر کاری تیروئید
نحوه پیشرفت بیماری:
اکثر این گونه بیماران قبل از این که به پزشک، مراجعه کنند، حداقل شش ماه این علایم را داشته اند. اما در بعضی از بیماران به ویژه در نوجوانان و جوانان، این بیماری خیلی سریع در عرض چند هفته پیشرفت می کند. تمام بیماران همه علایم این بیماری را که در اینجا ذکر می کنیم نخواهند داشت. در افراد سالخورده علایم بارز این بیماری به غیر از کاهش وزن، اغلب بی اشتهایی، ضعف عضلات و بی حوصلگی می باشد. از سوی دیگر این علایم در یک خانم جوان ممکن است به صورت افزایش انرژی خودش را نشان دهد به طوری که این فرد برای چند ثانیه هم نتواند در یک جا بی حرکت بنشیند و مدام در حال حرکت و جنب و جوش است.
علایم و نشانه های پر کاری تیروئید:
1-کاهش وزن: در تقریباً تمام بیماران مبتلا به پر کاری تیروئید کاهش وزن مشاهده می شود که به علت سوختن بیش از حد کالری در بدن بر اثر افزایش هورمون تیروئید می باشد. شما حتماً متوجه خواهید شد که در تمام مدت گرسنه هستید و حتی شب ها هم از خواب بلند شده و غذا می خورید این کاهش وزن می تواند از 2 یا 3 کیلوگرم تا 35 کیلوگرم یا بیشتر متغیر باشد اما در بعضی از افراد اشتهایشان به قدری زیاد است و آن قدر غذا می خورند که نه تنها وزنشان کم نمی شود بلکه اضافه هم می شود اگر شما شدیداً اضافه وزن دارید ممکن است از کاهش وزن که در این بیماری ایجاد می شود خوشحال شوید، اما متاسفانه بعد از این که پر کاری تیروئید شما درمان شد وزنتان دوباره اضافه خواهد شد.
2-عرق ریزش و عدم تحمل گرما: از آن جایی که متابولیسم بدن افزایش می یابد، بدن شما حرارت بیشتری تولید می کند که این حرارت را با عرق ریزش نشان می دهد. شما از بودن در محل های گرم ناراحت می شوید و ممکن است حتی در روزهای سرد زمستان فقط با یک پیراهن به بیرون از خانه بروید در موارد شدید این عدم تحمل گرما ممکن است باعث اختلاف شما و دوستانتان بشود زیرا شما دوست دارید که درجه حرارت شوفاژ را کم کرده و پنجره ها را باز کنید و موجب ناراحتی دیگران شوید.
3-تحریک پذیری:
تحریک پذیری و زودرنجی که بر اثر پر کاری تیروئید ایجاد می شود معمولاً در خانم های جوان بیشتر بروز می کند شما ممکن است نتوانید با استرسها و فشارهایی که در اطرافتان وجود دارد کنار بیایید. همچنین ممکن است نسبت به انتقادهایی که از شما می شود حساسیت غیر طبیعی و بیش از حد نشان دهید. و خیلی زود از کوره در بروید شما ممکن است بدون هیچ علت واضحی زیر گریه بزنید.
4-تپش قلب:
اکثر بیماران دچار پرکاری تیروئید، تپش قلب دارند. شما ممکن است احساس کنید که ضربان قلبتان سریع تر از حالت طبیعی شده است، در پرکاری تیروئید شدیدی که مدت زیادی طول کشیده و درمان هم نشده به ویژه در افراد سالخورده ممکن است بی نظمی در ضربان قلب ایجاد شود که به آن اصطلاحاً (فیبریلاسیون دهلیزی) می گویند و حتی ممکن است نارسایی قلبی هم رخ می دهد.
5-تنگی نفس:
تنگی نفس به ویژه در هنگامی که فعالیتی انجام می دهید (مثلاً از پله ها بالا می روید) خود را نشان می دهد افرادی که قبلاً دچار آسم بوده اند ممکن است متوجه شوند که علایمشان بدتر است.
6-لرزش دست ها:
اکثر بیماران دچار پرکاری تیروئید از لرزش دست هایشان شکایت دارند. نگه داشتن یک فنجان بی حرکت یا قرار دادن کلید در قفل ممکن است برای این افراد مشکل باشد. دست خط این بیماران به علت لغزش دست ها بد خط می شود.
7-ضعف عضلات:
عضلات ران به خصوص ضعیف می شوند و بالا رفتن از پله ها را مشکل می سازد این افراد در هنگام بلند شدن از حالت نشسته مجبور هستند که با دستشان جایی را بگیرند.
8-تغییر در حرکات روده:
در اثر افزایش حرکات روده، مدفوع نسبت به حالت طبیعی، شل تر خواهد بود. اسهال در این بیماران می تواند به عنوان یک مشکل مطرح شود.
9-قاعدگی های نامنظم:
قاعدگی ها در خانم های دچار پرکاری تیروئید اغلب نامنظم، کم حجم و حتی گاهی اوقات دیده نمی شود. تا هنگامی که پرکاری تیروئید در یک خانم بیمار مقدار کافی درمان نشود، ممکن است ایجاد حاملگی مشکل باشد.
10-اختلالات پوست، مو و ناخن:
شما ممکن است تمام بدنتان دچار خارش شود. بیماران مبتلا به گریوز همان طور که قبلاً هم گفته شد در قسمت جلوی ساق پای خود دچار تورم و خارش می گردند. موهای شما ممکن است نازک و باریکتر از معمول شده و به خوبی حالت نگیرند. ناخن هایتان شکننده و زشت می شود.
11-مشکلات چشمی:
بیماران مبتلا به گریوز اغلب دچار مشکلاتی در چشم هایتان می شوند. این مشکلات شامل آبریزش شدید از چشم ها که بر اثر در معرض باد یا نور شدید قرار گرفتن بیشتر می شود، احساس وجود شن ریزه در چشم ها و درد چشم ها می باشد. اختلال در بینایی و دیدن دوگانه اشیاء نیز ممکن است رخ دهد بسیاری از این بیماران از این که چشم هایشان به بیرون زده می شود خیلی ترسیده و نگران می شوند.
12-گواتر (بزرگ شدن تیروئید):
اگر چه شما می توانید به وضوح گواتر خود را ببینید، احتمال کمی وجود دارد که این گواتر باعث بروز اشکال و علامتی در شما به غیر از احساس وجود یک چیزی در گردنتان شود.
تشخیص پرکاری تیروئید:
پزشک شما ممکن است ابتدا درخواست یک آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد تیروئید شما بکند همچنین یک متخصص غدد درون ریز برای این که اطلاعات بیشتری درباره پرکاری تیروئید شما به دست بیاورید، تقاضای اسکن تیروئید خواهد نمود تا نحوه درمان خود را بر اساس آن طرح ریزی کند. برای انجام یک اسکن تیروئید، لازم است که شما مقداری ید رادیواکتیو یا تکنسیوم را از طریق خوراکی یا تزریق وریدی دریافت نمایید. این مقدار رادیواکتیو به قدری اندازه اش کم است که می توان آن را حتی به افرادی که به ید حساسیت دارند هم داد. با این حال اکثر متخصصین از انجام اسکن رادیواکتیو در خانم های حامله یا شیرده اجتناب می کنند.
نحوه درمان پرکاری تیروئید:
برای درمان پرکاری تیروئید که بر اثر بیماری گریوز ایجاد شده، سه راه وجود دارد این سه راه عبارتند از: درمان دارویی و درمان جراحی و درمان با ید رادیواکتیو.
درمان دارویی:
درمان با داروهای ضد تیروئیدی (آنتی تیروئیدی) معمولاً برای بیماران جوان تر که با اولین دوره پرکاری تیروئید خود مواجه شده اند، مناسب تر است. شایع ترین داروی ضد تیروئید که در بریتانیا مصرف می شود
داروی کاربی مازول می باشد که باعث کاهش مقدار هورمون های تیروئیدی می شود. این دارو به صورت قرص های 5 میلی گرمی وجود دارد. بیماران در ابتدا باید روزانه 40 تا 45 میلی گرم از این دارو مصرف نمایند بعد از 10 تا 14 روز علایم و نشانه های بیماری شروع به بهبود می کنند درمان معمولاً حدود 6 تا 18 ماه طول می کشد که بعد از آن حدود نیمی از بیماران بهبود یافته و سالم باقی می مانند.
درمان جراحی:
متأسفانه با وجود مصرف کاربی مازول یا پروپیل تیوا وراسیل به تنهایی یا همراه با تیروکسین به مدت 18 ماه، حدود نیمی از بیماران دوباره دچار پرکاری تیروئید می شوند که معمولاً در طی دو سال پس از قطع درمان این اتفاق می افتد. اگر در هنگام عود دوباره پرکاری تیروئید، سن شما زیر 45 سال است می توان با عمل جراحی و برداشتن حدود سه چهارم غده تیروئیدتان، به پرکاری تیروئید پایان داد. قبل از این که عمل جراحی انجام شود لازم است که با مصرف کاربی مازول سطح هورمون تیروئید خودتان را به سطح طبیعی برسانید وقتی تاریخ عمل جراحی شما مشخص شد، جراح از شما خواهد خواست که به مدت 10 تا 14 روز از یک داروی حاوی ید مصرف نمایید تا اندازه تیروئید و عروق خونی آن کوچک شود.
درمان با ید رادیواکتیو:
به طور مرسوم این نوع از درمان با ید رادیواکتیو برای بیماران با سنین بالاتر از 40 یا 50 سال و در سنی که بیمار دیگر بچه دار نخواهد شد و یا در جوانان که عقیم هستند به کار می رود. این برخورد از ابتدا به این خاطر انجام می شد که ممکن است بر اثر درمان با ید رادیواکتیو بچه هایی که به دنیا خواهند آمد دچار ناهنجاری هایی شوند اما در واقع هیچ دلیلی برای این ادعا وجود ندارد و امروزه در بسیاری از افراد جوان را هم با این روش درمانی که ارزان و ساده هم هست درمان می کنند.
نکات اصلی درباره این بیماری:
1- حدود سه چهارم مواد پرکاری تیروئید به علت بیماری گریوز ایجاد می شوند.
2- اکثر بیماران مبتلا به بیماری گریوز را خانم های 40 تا 50 ساله تشکیل می دهند.
3- درمان های دارویی، جراحی و درمان با ید رادیواکتیو، سه راه درمان بیماری گریوز هستند.
4- بعد از درمان شما به معاینات منظم برای بررسی وضعیت سلامتی تان نیاز خواهید داشت.
5- اکثر بیماران مبتلا به بیماری دارای مشکلات چشمی این بیماری می باشند.
کم کاری تیروئید
نحوه پیشرفت بیماری:
کم کاری تیروئید، مشکلی نیست که یک شبه ایجاد شود بلکه به آهستگی و در طی چندین ماه ایجاد می گردد و شما یا خانواده تان ممکن است در ابتدا به وجود علایم آن پی نبرید یا این که این علایم را به حساب افزایش سن و پیری شما بگذارند. امروزه با وجود آزمایشگاه های مجهزی که در سراسر کشور ساخته شده است انجام آزمایش از عملکرد تیروئید و تشخیص کم کاری تیروئید در مراحل اولیه آن کار بسیار آسانی است به کم کاری تیروئید در مراحل پیشرفته گاهی اوقات میگزدم گفته می شود. ایجاد تمام علایم و نشانه های مربوط به کم کاری تیروئید که در این جا ذکر می شود در همه بیماران دیده نمی شود مگر این که از کم کاری تیروئید چندین سال گذشته باشد و درمان انجام نشده باشد. شما ابتدا ممکن است به خاطر خستگی یا اضافه شدن وزنتان به پزشک مراجعه کنید هر چند این علایم می توانند به علل دیگر هم رخ دهند در این موارد پزشک از شما یک آزمایش تیروئید به عمل خواهد آمد و در صورتی که کم کاری تیروئید وجود داشته باشد T4 کاهش یافته و هورمون TSH افزایش می یابد.
علایم و نشانه های کم کاری تیروئید:
کم کاری تیروئید باعث کند شدن واکنش های شیمیایی در بدن شده و علایم و نشانه های زیر را پدید می آورد.
1-افزایش وزن:
اکثر بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید از 5 تا 10 کیلوگرم اضافه وزن پیدا می کنند این افراد اشتهایشان افزایش نمی یابد و حتی ممکن است کاهش هم یافته باشد.
2-حساسیت نسبت به سرما:
بیماران دچار کم کاری تیروئید شدیداً نسبت به سرما حساسیت پیدا می کنند و دوست دارند که چندین لباس گرم پوشیده و کنار بخاری بنشینند. این افراد احساس می کنند وقتی که می خواهند سریعاً حرکت کنند، عضلاتشان سفت و دچار گرفتگی شده است، مخصوصاً در هنگام سرما.
3-مشکلات روحی و روانی:
شما ممکن است احساس خستگی کرده و خواب آلوده باشید و از نظر ذهنی، کند شده باشید. واکنش های شما آهسته تر می گردند بیماران مسن تر ممکن است به غلط تصور شود که دچار زوال عقل شده اند.
4-بریده بریده حرف زدن:
صدای شما ممکن است آهسته و گرفته شود و صحبت هایتان بریده بریده گردد
5-مشکلات قلبی:
بر خلاف بیماران دچار پرکاری تیروئید، نبض شما ممکن است آهسته تر شده و به حدود 60 ضربان در دقیقه برسد. شما ممکن است فشار خون نیز داشته باشید. بیمار سالخورده ای که مدت های طولانی دچار کم کاری شدید تیروئید بوده است در خطر نارسایی قلبی می باشد. آنژین قلبی می تواند اولین علامت کم کاری تیروئید باشد.
6- یبوست: همان طور که تمام فعالیت های بدن در کم کاری تیروئید آهسته می شوند شما ممکن است دچار یبوست هم بشوید.
7-قاعدگی شدید:
قاعدگی های شما ممکن است خیلی سخت و شدید بشود (در صورتی که هنوز یائسه نشده اید).
8-مشکلات پوست و مو:
پوست شما به احتمال زیاد خشک و خشن می شود و به آسانی پوسته پوسته می گردد پوست رنگ پریده شده و پلک ها، دست ها و پاهای شما ورم می کنند بعضی از بیماران ممکن است متوجه شوند که رنگ پوستشان به رنگ زرد لیمویی تغییر یافته است و رگهای خونی که در گونه ها قرار دارند به رنگ ارغوانی درآمده اند. موهای شما خشک و شکننده می شوند و کناره های ابروی شما ممکن است بریزد.
9-اختلالات سیستم عصبی:
شما ممکن است کمی از شنوایی تان کاسته شود و مشکلاتی در تعادل و توازن خود پیدا کنید اگر انگشتان شما به خصوص در شب دچار سوزش و گزگز شدند، می توانید با تکان دادن شدید دست هایتان باعث تسکین آن شوید.
نحوه درمان کم کاری تیروئید:
درمان با یکی از داروهای تیروئید، لووتیروکسین یا لیوتیرونین انجام می شود. معمولاً درمان با مقدار کم این داروها شروع می شود و بعد از 3 یا 4 هفته مقدار آن ها افزایش می یابد. سپس بعد از 3 یا 4 هفته بعد مقدار آن ها افزایش می یابد. بعد از سه ماه، شما باید یک آزمایش خون انجام دهید تا وضعیت سطح هورمون تیروئید خونتان مشخص شود و میزان داروی دریافتی شما بر اساس آن تنظیم گردد. هدف از این کار رساندن سطح T4 و TSH خونتان به یک حد طبیعی می باشد.
داروهای ایجاد کننده کم کاری تیروئید:
داروی کربنات لیتیم که به صورت گسترده ای در درمان افسردگی و جنون به کار می رود ممکن است ایجاد گواتر و کم کاری تیروئید نماید. بنابراین در بیمارانی که این دارو را مصرف می کنند باید درمان کم کاری تیروئید هم صورت پذیرد. داروی آمیودارون که در درمان بی نظمی های قلبی به کار می رود نه تنها ممکن است ایجاد پرکاری تیروئید کند بلکه می تواند سبب کم کاری تیرویید هم بشود به همین دلیل افرادی که این دارو را مصرف می کنند باید هر چند ماه یکبار آزمایش خون داده و وضعیت تیروئید خود را ارزیابی نمایند.
نکات اصلی:
1- کم کاری تیروئید به آهستگی پیشرفت می کند و علایم آن در ابتدا مبهم و نامشخص هستند.
2- پزشک شما می تواند با انجام یک آزمایش ساده خون به کم کاری تیروئید شما پی ببرد.
3- درمان کم کاری تیروئید با قرص هایی انجام می شود که شما احتمالاً باید تا آخر عمر آن ها را مصرف نمایید.
4- اگر در آزمایش خون مشخص شد که تیروئید شما فقط دارای کمی اشکال است، می توانید درمان کم کاری تیروئید را شروع کنید ، تا از بروز آن پیشگیری نمایید.
نشانه های وجود اختلال در غده تیروئید کدامند؟
2- کاهش وزن با وجود زیاد شدن اشتها
3-افزایش ضربان قلب
4-افزایش تعریق بدن
5-تحمل نکردن گرما
6- سوزش چشم
7-اختلال در فرو بردن آب دهان
8- ضعف ماهیچه های بدن
چه موقع نزد پزشک برویم؟
در صورت مشاهده هر یک از علائمی که در بالا ذکر کردیم به
پزشک مراجعه کنید تا با معاینه و آزمایش خون، وجود یا عد م وجود بیماری د ر شما به موقع تشخیص داده شود تا بتوانید هرچه
زودتر برای درمان آن اقدام کنید.
عوامل بروز اختلال کدامند؟
علت های گوناگونی برای ابتلا به بیماری های مرتبط با این غده مهم وجود دارد که از جمله آنها می توانیم به اختلال در سیستم ایمنی بدن، عوامل ژنتیکی، اختلال هورمونی در بدن، عمل جراحی، قرار گرفتن در معرض پرتوهایی که به بدن آسیب می رسانند، عادات غذایی و کمبود ید در نوع تغذیه اشاره کنیم.
چند توصیه:
1- هر چند وقت یک بار ناحیه گردن خود را تحت معاینه قرار دهید.
2-اگر تیروئید شما پرکار است سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
3- سیگار نکشید . تحقیقات بسیاری ثابت کرده اند که استعمال دخانیات بر غده تیروئید تأثیر می گذارد و اگر هم در این غده اختلال وجود داشته باشد، بیماری آن را تشدید می کند. .
4- برای درمان بیماری خود می توانید از مکمل هایی چون ویتامین ث و ب کمپلکس استفاده کنید. البته هرگز از یاد نبرید که بدون مشورت با پزشک برای خود نسخه ای تجویز نکنید!
منابع
1- هاریسون و سسیل –غدد و متابولیسم – مترجمان : معصومی ، مهناز – احمدی ، کامران – احمدی ، فریدون – نشر فرهنگ فردا – 1382
2- قوی مهر ، همایون - دانستی های لازم در مورد گواتر و سایر بیماریهای تیروئید – ناشر قوی مهر – 1383
3- مجله غدد درون ریز و متابولیسم – شماره 37
4-دکتر عزیزی ، فریدون – لاریجانی ، باقر – دکتر حسین پناه ، فرهاد - بیماریهای غدد درون ریز – ناشران انجمن علمی متخصصین غدد درون ریز ایران – 1385
5-پرو فسور گایتون ، آرتور – فیزیولوژی پزشکی – ترجمه : دکتر شادان ، فرخ – انتشارات شرکت سهامی چهر - 1380
:: برچسب‌ها: غدد, تيروئيد , اختلالات , بيماري ها,
