اضطراب در امتحان

شنبه 26 فروردين 1391

عوامل موثر در بروز اضطراب امتحان

عزت نفس پايين

منظور آن است كه اين افراد از خودانتظارات و توقعاتي دارند كه تناسب چنداني اتواناييهايشان ندارد . از اينرو چون بين آرزوها و انتظاراتي که اصطلاحا خود ايده آل گفته مي شود با ويژگيهاي كه فرد درحال حاضر دارد ، از قبيل هوش ، استعداد و وضعيت جسماني كه اصطلاحاً خود پنداره خوانده مي شود تفاوت زيادي وجود دارد ، اين امر موجب شكست هاي‌ متعدد مي‌شود و زمينه براي بروز اضطراب فراهم‌مي گردد.
روابط نادرست والدين با كودك و روابط بين اعضاي خانواده
خانواده نقش اساسي درايجاد اضطراب امتحان دارد . محيط خانواده مي تواند آرامش بخش و يا اضطراب زا باشد . انتظارات غيرمنطقي كه از توان كودك يا نوجوان خارج است و تناسب چنداني با تواناييهاي‌فردندارد ،مي‌تواند در بروز اضطراب امتحان نقش داشته باشد . مثلاً تاكيد بر گرفتن نمره 20 در دروس مختلف از جانب والدين ومقايسه فرزندان با يكديگر و يا با ديگران يك عامل مهم ديگري در بروز اضطراب امتحان به شمارمي‌آيد

.خانواده هاي زيادي بدون در نظر گرفتن تفاوت هاي فردي ، ميان اعضاي خانواده و بدون در نظر گرفتن تواناييهاييمثل استعداد ، علاقه و وضعيت جسماني ، رواني ، برخوا سته هاي غيرمنطقي خود پافشاري‌مي كنند كه نتيجه آن بروز اضطراب و دلهره دركودك و يا نوجوان است .

محافظت ومحدوديت بيش از اندازه

از ديگر عوامل اضطراب زا ، توجه افراطي به كودكان ونوجوانان است كه اعتماد به نفس در آنها را نابود و احساس خودكم انگاري و ناتواني را در آنها بودجود مي آورد. اساساً مشكل كودكان و نوجوانان ،هنگامي شروع مي شود كه به سبب نوع تربيت خانواده ها فرزندان خانواده ،وابستگي‌شديدي به‌خانواده پيدا مي كنند

انتظارات غيرمنطقي ، محيط هاي آموزشي ومعلمان
انتظارات منطقي ومناسب معلم، انگيزه اي جهت پيشرفت دانش آموزان محسوب مي شود . محيط هاي آموزشي كه صرفاً تاكيدشان بر حفظ مقدار زيادي از مطالب است وتوجهي به شيوه هاي جديد ارزشيابي و بكارگيري روشهاي نوين تدريس نداشته و تفاوتهاي فردي فراگيران را نيز در نظر نمي گيرند ، زمينه بروز اين اختلال رادر فراگيران فراهم مي آورند. محيط هاي آموزشي كه همراه با تهديد و تنبيه باشد ، بروز اين اختلال راتشديد مي كنند .
عدم آشنايي فراگيران با روشهاي درست مطالعه
از عوامل مهم ديگر ، درايجاد اضطراب امتحان آشنا نبودن‌،دانش آموزان با روشهاي صحيح مطالعه و برنامه- ريزي تحصيلي است . بسياري از دانش آموزان متن هايختلف را با سرعت وشيوه‌هاي يكساني مطالعه مي كنند يعني رياضي را مانند فارسي و يا علوم مطالعه مي كنند .
عدم تناسب پرسشهاي امتحاني با تواناييهاي دانش آموزان
پرسشهاي‌بسياردشوار كه موجب شكست خوردن دانش آموزان مي‌شود ‌باعث افزايش ميزان اضطراب مي‌شود و تجربه‌هاي پي در پي شكست احساس ناتواني و اضطراب در دانش آموزان ايجاد مي‌كند. مسئله مهم ديگر اين است كه پرسشهاي امتحاني بايد با توجه به روش تدریس علم طرح شود . بديهي است در صورتيكه با روشهايي مانند ، روشهاي سخنراني و توضيحي تدريس مي شود ، نمي توان براي فراگيران سوالهايي كه نياز به توانايي هاي بالاي ذهني از قبيل استدلال تجزيه وتحليل وغيره دارد مطرح كرد .
علائم :
فردي‌كه دچار اضطراب امتحان مي شود ، بعضي از علايم زير را از خود نشان مي دهد .

ò اشكال در تمركز حواس
òعصبي بودن و قرار نداشتن
òاحساس خستگي
òسرگيجه
òتكرار ادرار
òتپش قلب
òبي حالي
òتنگي نفس
òتعريق
òبيهوشي
òنگراني و دلهره
òبي خوابي
òگوش به زنگ بودن
روشهاي كاهش و درمان اضطراب امتحان
- والدين بهتر است، تواناييهاي جسماني و رواني و علايق كودكان ونوجوانان را درنظر گرفته و خواسته ها و انتظارات خود را با آن ويژگيها متناسب كنند
- از تنبيه كودكان خودداري كنند.
- والدين بهتر است، نقاط قوت فرزندانشان را شناسايي كرده و در تقويت آنها بكوشند .
- از بكار بردن واژگاني مثل، تنبل ، ناتوان و...خودداري كرده و از برچسب زدن به دانش آموزان خودداري شود .
- معلمان نيز بهتر است، ضمن شناخت تفاوتهاي فردي دانش آموزان و در نظر گرفتن استعدادهاي مختلف و علايق و ويژگيهاي جسماني ، رواني دانش آموزان ، انتظارات خود را با آنها هماهنگي سازند . و در روشهاي تدريس خود تغييرات لازم را انجام دهند. و از روشهاي فعال تدريس مثل شيوه كاوشگري ، دريافت مفهوم و حل مسئله استفاده كنند.
- والدين ومعلمان بایدمحيط درك مفهوم اضطراب ، نقش عمده اي در شناخت و فهم مشكلات ناشي از اختلالات اضطرابي كودكان ونوجوانان ايفا مي كند .كلمه اضطراباصطلاحاً براي توضيح و تشريح گونه هايمختلف و متنوعي از واكنشهاي عاطفي ، حركتي و زيست شناختي درمقابل احساس خطر بكار مي رود . احساساتي از قبيل ناراحتي و ترس از اينكه حادثه ترسناك و ناگواري اتفاق خواهد افتاد ، ازجمله نشانه هاي اصلي، اختلال اضطرابي دركودكان ونوجوانان محسوبمي شوند .

- والدين ومعلمان بایدمحيط هاي آرام و دور از رقابت هاي ناسالم براي تحصيل فرزندان و دانش آموزان مهيا سازند و از مقايسه آنها با يكديگر خودداري كنند.
- معلمان بايد در طراحي سئوال هاي امتخاني دقت لازم را داشته و تواناييهاي دانش آموزان را درنظر بگيرند .
شركت درجلسات مشاوره و روان شناسي دركاهش اضطراب بسيار مفيد است .

استفاده از روشهاي صحيح مطالعه :

دانش آموزان بايد از متون جديد مطالعه استفاده كنند . مانند روش SQ3R.
روش SQ3R
survey( خواندن اجمالي متن ) : از نظر گذراندن عناوين و مطالب فصل يا درس.
Question ( طرح سئوال ) : هنگام خواندن متن براي خود سئوالهايي مطرح كنيد .
مي توانيد از سئوالهاي آخر درس يا داخل متن نيز استفاده كنيد . اين سئوالات به شما كمك مي كنند كه بدانيد در خواندن آن متن به دنبال چه اهدافي هستيد .
Read ( دقيق خواني ): دراين مرحله برگرديد و متن را با دقت بخوانيد ، زيرنكات مهم خط كشيده و خلاصه پارگرافها را در حاشيه يادداشت كنيد.
Recite( از حفظ گفتن ): در اين مرحله نكات مهم را براي خود مجدداً از حفظ بگوييد و به سئوالهاي مطرح شده در مرحله دوم پاسخ دهيد . در اين مرحله مي توان دو به دو و يا با دوستان به تبادل نظر و انتقال مفاهيم پرداخت .
Review(مرور): در زمانهاي مختلف مطالب خوانده شده را مرور كنيد . به اين طريق فراموشي را كاهش مي‌دهيد . اين مرور مي تواند به يكي از اشكال ، از خود پرسيدن يا توضيح خلاصه درس براي ديگران ويا گفتگوي چند نفره انجام مي شود .

استفاده از شيوه آرميدگي :
دراين روش 16 جفت عضلات بدن سفت و سپس شل مي شود . اين روش نياز به تمرين دارد . هاي آرام و دور از رقابت هاي ناسالم براي تحصيل فرزندان

:: برچسب‌ها: اضطراب - استرس - امتحان - دانش آموز- معلم - پرسش- کاهش- درمان -والدین - مطالعه- روش صحیح,

نويسنده : مهين حبيبي

گروه زيست شناسي شهرستان محلات